KLEDING (n. f.)
TERM USED AS TRANSLATIONS IN QUOTATION
DRAPERIE (fra.)TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
/FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
3 Elck na zijnen staet, dats nae de persoonen
In eeren zijn, wil de cleedinghe wesen: {Cleedinghe nae de persoonen.}
Coninghen ghepurpert, gheciert met Croonen,
En de blijde Ieught lustigh haer verschoonen
Wil met blinckend’ verwen schoon uytghelesen,
maeghden wil oock t’wit wel voeghen : in desen
De Schilders wel moeten op alles letten,
Elck soo nae den staet ghecleedt uyt te setten. {Oock de coleuren der cleederen, elck na zijn natuere oft tijdt.}
[D'après NOLDUS 2008, p. 153-154:] 3 Chacun doit être habillé selon son état, c’est-à-dire selon le prestige dont jouissent les personnes. {Le vêtement dépend de la personne.} Les Rois portent du pourpre et s’ornent de Couronnes, et l’heureuse Jeunesse veut s’embellir par des couleurs vibrantes et exquises ; le blanc convient bien aux jeunes filles vierges. Dans ce domaine, les Peintres doivent être attentifs à tout pour que chacun soit habillé selon son état. {Les couleurs des vêtements s’accordent à la nature et à l’âge de chacun.}
Conceptual field(s)
Quotation
Aengesien dat den Liefhebber in ’t vervolgh van dese Verlichterie-Kunde, dickwils van het aenleggen, schaduwen, diepen en hoogen sal gewaeght vinden, als zijnde de voornaemste doeningen in ’t oeffenen der Water-Verwen; soo sal het noodigh zijn, kortelijk van elcks yets tot grondighe verstaningh daer van aen te mercken, wantmen sonder grondige kennis daer van te hebben, tot de volkomene oeffeninghe deser Konste niet en kan komen.
Wy beginnen dan eerstelijck het aenleggen te verklaren, zijnde het begin van alle wercken diemen in dese Konst wil aenvangen. Aenleggen dan is, soo wanneermen eenigh dingh, met eenerhande Coleur van Verwe diemen daer toe verkiest, na sijn believen vlack en eenparigh aenleyt en simpel overdeckt, sonder eenighe schaduwe of dagh waer te nemen. Aengeleyt zijnde, soo volght wanneer dat Coleur droogh is, datmen het uytschaduwe en verdiepe, ghelijckwe dat doorgaens in ’t vervolgh soo sullen noemen; en geschiet op die gront, welcke te vooren aengeleyt is; sulcks geschiet altijt door een Verwe welcke veel vetter, stercker ofte bruynder is, als die daer sy mede beleyt is: waer door dan de Parthyen van doncker en licht onderscheyden en afgepaelt werden; alsoo datmen de schaduwen, en de vlackheydt der dingen kan beseffen, en siet uytheffen, daer sy te vooren plat schenen; (…)
Nu de derde waernemingh die is verhoogen, welcke op de lichte plaets van alle dingen, als daer den dagh sonder eenige schaduwe het sterckst opvalt, moet geschieden; en komt dese verhoogingh meest te geschieden op hooge en uytsteeckende parthyen, gelijck aen de Menschen op de Kaecken, boven op de Neus, op het Voor-hooft, Kinne, Schouderen, Borst, Billen, Elleboogh, Knyen, &c. Van gelijcken in Kleedinghen op de ployen, en vlacke deelen der Ledematen die door deselve werden uyt-gedruckt; en voorts alles wat sich boven de vlackte verheft; dit doetmen met een lichter Verwe en blyer Coleur, als daer ’t mede aengheleyt is: en verhooght het alsoo als het na sijn Trap min of meer, na het sterckste licht aerdende, verlicht is, om dat te doen ronden en voorkomen, &c. (…)
de schaduwen nu diemen op het Gront-Papier doet, komen oock over een met de schaduwen diemen in ’t Schilderen met een stercker Verwe over ’t aengeleyde heen leght; de hooghsels komen van gelijcke over een; de diepsels accordeeren met de toetsen, diemen hier en daer inde Teyckeningh inset; invoegen geen onderscheyt tussen het Teyckenen en Verlichterie-Schilderen en is, als de handelingh vande Pinceel, en datmen sich telckens inbeelt dat yeder aangeleyt Coleur daermen op Schilderen moet, een soort van Gront-papier is daermen op Teyckent, en datmen voor die tijt de handelingh van Teyckenen oeffent, diemen wassen noemt. Staet oock noch aen te mercken, datmen de schaduwen, diepsels en hooghsels alle tijt moet schicken, na dat het Coleur vande gront-vlackte is, op welckmen die komt te leggen: want die niet evenredigh zijnde, soo sullense of te hart, indiense te sterck zijn, ofte flets en Kernemelkachtigh by aldiense niet behoorlijck krachtigh en zijn.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] As the Amateur will often find the building up , shadowing, deepening and heightening discussed in the continuation of this Verlichterie-Kunde, as they are the principal actions in the practice of Watercolouring; as such it is necessary, to briefly mention something for the profound understanding of them, because one cannot acquire a perfect practice of this Art, without profound knowledge of it. We start first by explaining the building up, being the start of all that one wants to do in this Art. Building up is, when one builds up a thing, with any Colour of Paint that one choses for it, flat and uniformly as is desired and simply covers, without paying attention to any shadow or light. Built up, once the paint is dry, one continues by shadowing and deepening, as we will call it from now on; and it is done on the ground, which was build up beforehand; it is always done by means of a colour that is greasier, stronger or darker than the one with which it was build up: because of which the Parts of dark and light are discerned and framed; that is, that one can recognize the shadows and flatness of things, and see them rise, while they appeared to be flat before; [...] The third observation now is heightening, which should happen at the light spot of all things, where the light falls strongest without any shadow; and this heightening mostly occurs on high and protruding parts, such as on Humans on the Jaws, on top of the Nose, on the Forehead, Chin, Shoulders, Breast, Buttocks, Elbow, Knees, etc. . Similarly in Clothing on the folds, and flat parts of Limbs that are expressed by it; and furthermore everything that raises itself above the surface; this is done with a lighter Paint and happier Colour, as the one with which it is build up: and heighten it in a way as it is lit up more or less according to its level, towards the strongest light, to round it and make come forward, etc. [...] now the shadows that are made on the grounded Paper, also coincide with the shadows that, in Painting, one places over the first layer with a stronger Paint; the highlights also coincide; the depths accord with the touches, that are placed here and there in the Drawing; and there is no difference between Drawing and Illumination-painting, as the handling of the Brush, and that one often imagines that every applied Colour on which one has to Paint, is a kind of grounded paper on which one Draws, and that one practices the manner of Drawing beforehand, which is called washing. It may also be remarked, that one should always place the shadows, depths, highlights, after the Colour of the ground-surface, on which it is placed: because if these are not corresponding , they will be too hard – if they are too strong – or too weak and Buttermilk-like – if they are not sufficiently strong.
Conceptual field(s)
Quotation
Inde Worstelaers ende Schermers de krachten daer vereyst, in Laocoön vasten ouderdom in Antinous een swacke swier van Lichaem by na Vrouwelijck; in Apollo een wel-gemaeckten Jongelinck, in Bacchus ront gedraeyde leden, in Satyrs en Faunen beklonckenheyt van vlees, ende in de Vrouwen nu een tenger, ende dan een wel-gevoet en poesel Lichaem uytgebeelt; swijghende vande verscheyden Ouderdom, stant, gebaer, wesen, kleedingh en meer sulcks, kan niet genoegh verwonderen de groote schoonheyt in yder en soo wel onderscheydentheyt in allen, met de meeste eenvoudigheyt ende veel meer andere deughden vergeselschapt:
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] In the Wrestlers and the Fencers the force necessary for it is expressed, in Laocoon steady age, in Antinous a light almost feminine refinement of the body; in Apollo a well-made young man, in Bacchus twisting body parts, in Satyrs and Fauns sturdiness of flesh, and in the Women now a slender and then a well-fed and plump body; tacit on the different ages, postures, gestures, clothing and the like, the great beauty in each and the variety in all cannot amaze enough, accompanied by the highest simplicity and many other virtues:
AGESANDROS OF RHODES, ATHENODOROS et POLYDOROS, Laocoon et ses fils, 40 avant J.C. - 20 avant J.C., marbre, 208 x 163 x 112, Vatican, Vatican, Museo Pio-Clementino, Inv. 1059.
ANONYME, Bacchus, antique sculpture (dans GOEREE, 1670a, p. 68)
ANONYME, Antinoüs du Belvédère, le Lantin, v. 117 - v. 138, marbre, h. 195, Vatican, Vatican, Museo Pio-Clementino, MV_907_0_0.
ANONYME, Apollon du Belvédère, v. 130 - v. 140, marbre, h. 224, Vatican, Vatican, Museo Pio-Clementino, inv. 1015.
ANONYME, Les lutteurs, 27 avant J.C. - 476 après J.C., marbre, 89 x 90, Firenze, Uffizi, Inv. 61 et 216.
ANONYME, Satyrs en Faunen, [Antiquité].
ANONYME, Schermers, [Antiquité].
Conceptual field(s)
Quotation
{Hoemen de vlackheyt moet bekomen.} Daer-en-boven soo sal u dese manniere een seer goede wegh banen tot de vlackigheyt, en observatie van schoone dagen en eenparige groote schaduwen. Dese wort door de manniere van kantigheydt verkregen, soo wanneer datmen groote en generale donckerheden en lichten maeckt, sonder die door eenige andere dingen die daer in komen mochten, ofte door de snelligheyt te verbreecken, en te bederven; (…) en dit moetmen generaelijck soo in Naeckten, Kleedingen als andere Lichamen observeeren, die sonder daer op acht te geven lichtelijck konnen bedorven worden.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] {How to achieve flatness.} In addition this manner will lead you the way towards the flatness, and the observation of beautiful lights and evenly large shadows. These are obtained through the manner of angularity, when one makes large and general darkness and lights, without interrupting or spoiling it by any other things that may occur in it or by the quickness [ndr: problematic translation]; (…) and this should generally be observed both in the Nudes, Drapery and other bodies, which could easily be spoiled if one fails to pay attention to it.
Conceptual field(s)
Quotation
Het stond ook die verstandige Menschkundigers ligt te denken, dat terwijl de slegte Meestertjes en Knoyers de onberoerlijkheyd en gebreklijkheyd harer beelden onder d’optoysels der kleedingen, en rijckgeployde drapperyen quamen te verbergen, en ’t oog des gemeenen volx beguichelden, sy met haar wel verstane Beelden, die sonder eenige bewimpeling als aan de naakte waarheyd konden getoest werden, de grootste eer by de Konstkenders en Menschkundige beschouwers souden inleggen: en datse by gevolg alle de andere werken van die en de volgende tijden, soo doende best verduuren konden.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] It was also easy for those wise experts of Anatomy to think that, while the bad little masters and botchers tended to hide the lack of movement and flaws of their figures under the adornment of clothing and richly pleated drapery, and mislead the eye of the common people, they would receive the greatest honour from the Connoisseurs and spectators of the human body, with their well conceived Figures, who could be tested to the naked truth without any disguise: and that they would therefore be able to survive the other works from that and later times.
Goeree qualifies the use of too much drapery (kleding, draperie) to cover up the body as a sign of a bad or mediocre painter (meestertje, knoyer). [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
En niet tegenstaande wy weten, dat een Knibbelaar of Pluys-pens ons ligtelijk betwisten of loochenen kan, dat de schikking der Kleedingen ook tot de Mensch-kunde behoord; nogtans zijn wy van gedagten dat de Krokering, dat is de Ploying der Draperyen, voor soo veelse de veranderlijke Gesigt-stand der Ledematen noodwendig volgt, in dese verhandeling niet geheel mag uytgesloten zijn. Want gelijk het seker is, datman niet altijd Naakte, maar ook gekleede Beelden in de Schilder en Bootseeerkunde maakt, soo moeten alle verstandige Meesters altijd sorge dragen datmen in de Tafereelen niet alleen bloote Kleedingen daar een Kop met twee Handen en Voeten uyt hangen, maar ook waarachtige Mensch-beelden daar in kan ontwaar werden. Die haar hier in omsigtig wilden dragen, plagten hun Beelden altijd naakt te schetsen, en na datse tot haar Actie wel Geproportioneerd waren, schiktense de Kleedingen daarom heen. En dus kondense door de Natuurlijke schikking der Ployen, de Leden van haar Beelden, in haar Teykenkundige Trek bewaren, en doen sien datter een Mensch onder de Kleedingen stak. De Brodders en Weetnieten daar en tegen, meenen dat het genoeg is, datmen Handen en Voeten siet, en dat de Kop boven ’t Werk van een Kleermaker uytkijkt. Waarlijk sulke Beelden zijn de Kinder-Poppen niet ongelijk, die uyt wat Vodden en Lompen saam getodderd, een gebakken Tronie op de Borst, en twee Handen aan de Mouwen genayt hebben.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] And although we know, that a Miser may easily dispute or deny that the arrangement of the Clothing belongs to the Anatomy as well; nevertheless we are of the opinion that the Creases, that is the Folds of the Drapery, for as far as it necessarily follows the changing Perspective of the Limbs, may not be completely excluded from this discourse. Because as it it certain, that one does not always make Naked, but also dressed Figures in the Art of Painting and Sculpting, as such all wise Masters have to take care that one perceives not only separate Clothes from which a Head and two Hands and Feet stick out, but also true Human figures in it. Those who want to be careful about this, tended to always sketch their Figures naked, and after they were well proportioned with regard to their Action, they draped the Clothing around it. And thus they could preserve the Limbs of their Figures through the Natural arrangement of the Folds, in their Draught, and show that there was a Man underneath the Clothing. The Daubers and Know-nothings on the other hand, believe it is enough, that one sees the Hands and Feet, and that the Head stick out from the Work of the Tailor. Truly such Figures are not unlike Dolls, which are Rags put together, a baked Face on its Chest and two Hands knitted to the Sleeves.
Conceptual field(s)
Quotation
Wy weten wel dat een Reden-Vitter, die gemeenlijk liever de Konst Regels by d’Ooren trekt dan dat hy die bescheydentlijk soekt algemeen te maken, ons kan tegenwerpen, datmen in het Beeldeken van desen Philosooph [ndr: reference to illustration on p. 333] de Ledematen door de Kleedingen niet al te wel of seer kenlijk siet afgebakend: Doch wanneer wy den bescheyden Oordeelder indagtig maken, hoe grooten onderscheyd daar moet gemaakt werden in de Stoffen, uyt welke de Kleedingen sullen schijnen genomen te zijn, (want in sommige vallen Groote, Sware en Ronde Ployen, andere Stoffen geven Kleyen, Lugtige, Snelle en Kantige Ployen) soo sal ligt gesien werden hoedanig de Swaarheyd en Grofheyd van dusdanig een Laken Kleed, dat na onderen meest los en open hangt, de kennelijke Trek der Leden niet geheel en toe laat.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] We know of course that a nit-picking Rhetorician, who normally prefers to pull on the ears [ndr: literal translation, meaning: to be careless with] of the Rules of Art than trying to appropriate them modestly, may object that one cannot see the Limbs in the small Figure of this Philosopher [ndr: reference to illustration on p. 333] well or specifically defined through his Clothing: Yet when we explain to the modest Judge how one should make a big distinction between the Fabrics, from which the Clothes appear to be made, (as some fall down in Big, Heavy and Round Folds, other Fabrics give Small, Airy, Quick and Sharp Folds) then it will be easily recognized that the Weight and Coarseness of such a Cloth, that often falls down loosely and open, does not really allow for the recognizable Line of the Limbs.
Conceptual field(s)
Quotation
T: Hebt gy ook wel kleeren naar de leeman geschilderd?
S: Ja dat heb ik eens gedaan, maar het is zulk een gefutzel: en wat de kleeding aangaat, dat luistert zo naau niet. Maar de Kouleuren suiver te temperen, en aan te leggen, dat is wat moejelyk voorme, en ook om een ding glat te verdreiven: want het is ellendig datmen zo qualyk zagte vis-penceelen kreigen kan.
T: Neen dat schort u niet, gy verdreift u dingen al heel zagjes.
S: Ja weet gy dat, het is de ziel van de konst een gladde en malsse penseel; Ik meen dat het myn ook veel moeiten gekost heeft, want ik ontzie geen tyd, tog dat is ’t waar ’t meest om te doen is;
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] T [ndr: draughtsman]: Have you also drawn clothing after the manikin? S [ndr: painter]: Yes, I have done this once, but it is such a bother: and what the clothing is concerned, that is not so important. But to mix the colours purely, and build them up, that is a little hard for me, and also to diminish a thing smoothly: because it is miserable that it is so difficult to find soft fish-brushes. T: No, that is no problem for you, you already diminish your things very smoothly. S: Yes, do you know, a smooth and tender brush is the soul of art: I think it took me a lot of effort, because I took my time, yet that is what it is all about;
Conceptual field(s)
Quotation
Ik vroeg eens aan iemand, waarom hy zyn kleêren altyd met dunne ploojen maakte? waarop hy my tot antwoord gaf, geen zin te hebben in zulke dikke ploojen als Paulo Veronees, Titiaan en Rubbens verbeelden. Sommige bederven hun beelden zodanig met het ophoopen van veelderhande ploojen; dat zy daar door t’eenemaal vergeeten, het gebruik der stoffe alleenig gemaakt te zyn, om de partyen der Lichamen daar ze over heen komen, te kleeden en met gratie te bedekken: en niet om dezelve daar mede te belaaden en te vervullen, als of het geheele Lichaam maar een buik, en alle leeden op de verheeven partyen, met zandzakken bekleed waaren. Veele wederom maken hun kleedingen als of het darmen zyn, op de manier van Korton, ziende nergens als zulke printen.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] One time I asked someone, why he always made his drapery with thin folds? To which he answered me that he had no desire to depict such thick folds like Paolo Veronese, Titian and Rubens. Some ruin their figures so much by stacking multiple of folds; that they forget at once that the use of fabric is only made to dress the parts of the body on which they fall and cover them with grace: and not to pile them with it and fill it, as if the whole body is but a stomach and all limbs were dressed with sandbags on the elevated parts. Many again make their draperies as if they are bowels, in the manner of Pietro da Cortona, seeing nothing but such prints.
DA CORTONA, Pietro (Pietro Berrettini)
RUBENS, Peter Paul
TIZIANO (Tiziano Vecellio)
VERONESE, Paolo (Paolo Caliari)
This section is missing in the German translation. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
De Kleedinge waar mede men de Beelden omslingert, moeten zodanig in haar plojen rondom de leeden die zy bekleeden geschikt wezen, datmen op de partyen die door den grootsten dag bescheenen werden, geen ployen ziet die met donkere schaduwe bedekt zyn, noch die ook een al te sterken dag ontfangen: wel oppassende geen valsche ommetrekken te maken, die het beloop der Leeden breeken of doen verliezen, en ook door Schaduwen die al te veel gehakt, en dieper als het naakt van ’t Lichaam dat zy bedekken, konnen wezen, maar de kleedinge moeten zodanig geschikt zyn, dat zy geen kleedinge zonder Lichaam gelyken, dat’s te zeggen ophoopinge van stoffe zonder steunzel. Altyd moet men schoone en grootse partyen van ployen zoeken te krygen, zo veel ’t mogelijk is, en dezelve met goed oordeel plaatzen en stellen. Op de verkortende partyen moeten veel meerder plooyen komen, als op de plaatzen die niet verkorten. In verbeeldinge van velerhande figuren, moetmen vooral in agt neemen verandering in de Kleeding te brengen: te weeten de Stoffen van verscheide soorten, zwaar of licht, naar de waardigheid en overeenkominge der Beelden, tyden, plaatzen en gewoontens: werkende of eenvoudig, volgens de welvoegelijkheid der voorvallen, die min of meer grootsheid nodig hebben, om de bevalligheid en welstand van ’t geheel.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] The clothing which one hangs around the figures should be arranged in such a way in folds around the limbs, that one does not see any folds that are covered with dark shadows on the parts that are lit by the greatest light, nor those who receive a light that is too strong: however paying attention not to make false contours that break the direction of the limbs or derogate them, and also by the shadows that have to be too cut-up and deeper than the nude of the body they cover, but the clothing should be arranged in such a way, that it does not appear to be clothing without body, that is to say a pile of fabric without support. One should always attempt to obtain beautiful and large parts with folds, as much as possible, and place and compose them with good judgement. On the foreshortened parts there have to be much more folds than on the places that are not foreshortened. In the depiction of multiple figures one should especially consider to bring variety in the clothing: that is fabrics of different types, heavy or light, according to the status and accord of the figures, times, places and customs: moving or simple, after the propriety of the situations, that need more or less grandiosity, for the gracefulness and harmony of the whole
Conceptual field(s)
Quotation
De kleedingen, die met een schoon beloop van plooijen zedig en wel geschikt zyn, zodanig dat de beelden zich daar door onverhinderd met welstandigheid konnen beweegen, zyn zekerlyk de beste; gelyk de doorluchtige Raphaël, Poussyn, en meer andere, die het zuiver Antiek hebben nagevolgd, genoegsaam in hunne Konstwerken hebben doen blyken.
[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 306:] Le jet des draperies & la disposition des plis, suivant les formes du nud, ne contribuent pas moins à la perfection des ouvrages de l’art ainsi que le grand Raphaël , de même que son digne émule le Poussin & quelques aures en ont donné l’exemple, en imitant les productions des anciens.
Conceptual field(s)
Quotation
En gelyk de welvoegelykheid niet alleen in de stoffen, maar ook in derzelver koleuren bestaat, zal men, die kennende, zo ligt niet dwaalen in 't verkiezen van koleur en kleeding.
[D'après DE LAIRESSE 17878, p. 338:] Comme la convenance ne consiste pas feulement dans la nature des draperies, mais encore dans leurs couleurs, la connoissance en est fort.
Conceptual field(s)
Quotation
Wat de kleedingen betreft, alzo de zelve bestaan in onderscheidene en verschillende koleuren, ieder van een byzonderen aart, en weinig met de koleur van 't naakt der tronie overeenkomende, vereischen zy mede ieder een byzondere grond, best daar by passende, en zich met de zelve vereenigende; op dat zy, schoon onderling verschillende, nochtans met malkander een volkomene overeenstemming mogen hebben, waar door het oog noch alleen op de tronie, noch op de kleeding, cieraad, noch het by werk werde getrokken, maar door deze lieffelyke te samenvoeging ongevoelig overal geleid werde.
[D'après DE LAIRESSE 1787, vol. 2, p. 156:] Pour ce qui est des draperies, comme elles sont composées de différentes couleurs, de nature particulière, & qu’elles s’accordent peu avec la couleur de chair du visage, elles demandent chacune un fond convenable, & avec lequel elles se marient bien, afin que, malgré la différence qui règne entr’elles, il en résulte une bonne harmonie, pour que l’œil ne soit pas attiré par une seule partie du tableau tel que le nu, les draperies ou les accessoires ; mais se promène avec plaisir sur l’ensemble en général.
Conceptual field(s)
Quotation
DE bevalligheid van een welgesneede of geëtste Prent bestaat eerstelyk in een helder lichte en bruine schaduwe: hier onder verstaande, dat de zagte arceeringen op de gedaagde partyen byna onzichtbaar, en de toetsen of diepsels in tegendeel krachtig en zwart gehouden werden: ten tweden, dat het naakt fyn en dommelachtig, en de kleedinge wat grover of ruiger, naar hunne eigenschap, gearceert moeten zyn; doch alles zonder ommetrek, zo wel aan de zyde des lichts, als die der schaduwe, ja zodanig dat de uiterste ommetrek alleen door de tint der gronden, daar tegen aangeweezen, kenbaar werd. Maar om het werk tot de hoogste volmaaktheid te brengen, en het groot verstand en kennis des Meesters te meerder te doen uitmunten, moeten de tinten der koleuren, zo veel als 't mogelyk is, daar mede in aangeweezen worden. Doch dewyl een Prent niet geheel in de fraaije ordinantie, schoone beelden, cierlyk bywerk, zuivere en gladde sneede of geëtste trek bestaat, maar wel voornaamentlyk in een goede harmonie en redding van't geheel, is 'er ten hoogsten aangeleegen, dat men wel toezie om zulks voor alle dingen in acht te neemen.
[D'après DE LAIRESSE 1738, p. 631-632:] The Grace of well-etch’d or engraved Print consists, First, in a bright Light and dark Shade ; by which I understand, that the faint Hatching on the lighted Parts be kept almost imperceptible, and the shady Touches contrarily strong and dark. Secondly, that the Naked, or Carnations, be hatched fine and somewhat dull, and the Draperies courser and rougher, according to their Qualities ; yet all without any Outline, either on the light or shaded Side, even so that the Extremities be only formed by the Tint of the Grounds against which they come. But to give the Work the greatest Perfection, and shew the Judgment [ndr: understanding and knowledge] of the Master, the Tints of the Colours should also appear as much as possible : Yet as a Print does not so intirely consist of fine Ordonnance, beautiful Figures, elegant By-works, and neat cut or etch’d Strokes, as in a good general Harmony, so this Harmony ought to be principally studied.