NABOOTSER (n. m.)

COPIER (eng.) · IMITATEUR (fra.) · IMITATOR (eng.) · IMITATORE (ita.) · NACHAHMER (deu.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
IMITATION (eng.) · IMITATOR (eng.) · NACHAHMER (deu.)

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

3 sources
4 quotations

Quotation

Het voornaemste werck van eenen goeden Nae-boetser is voornaemelick daer in gheleghen, dat hy ervaerene ende wel gheoffende ooghen soecke te bekomen; niet alleen om dat wy de verborgene deuchden der ouder Konstenaeren in 't minste niet en konnen begrijpen, 't en sy saecke dat wijse eerst wt vinden; maer oock om dat de schijnbaere deughden selver menighmael soo konstighlick door 't geheele werck in een ghevlochten ende ghewickelt sijn, dat d'alder scherpsichtichste Konstenaers en d'aller ervaerenste Leermeesters de selvighe maer alleen nae den aendacht van een ghestaedighe opmerckinghe konnen beseffen.

[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] The primary task of a good Imitator mostly consists therein, that he tries to obtain experienced and well-trained eyes; not only because we cannot understand the hidden virtues of the old Artists in the least, it is necessary that we invent them first; but also because their apparent virtues have often been braided and winded so artfully throughout the whole work, that the most discerning Artists and the most experienced Masters can only be aware of it after the attention of a steady observation.

Junius argues for the importance for an artist to train the observation or eye (‘oog’) in order to understand the intrinsic value of the things he tries to imitate. In the Latin edition, the term oculis is accompanied by the adjective ‘eruditis’, in the English edition Junius added ‘learnd and well exercised’ to translate the Dutch ‘wel geoffende’. This section does not exist in the first Latin edition of 1637, but is available in the 1694 editions. [MO]

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → qualités
CONCEPTS ESTHETIQUES → nature, imitation et vrai

Quotation

Want een recht-sinnigh Nae-boetser moet immers doch een goedt verheler sijner Konste wesen: soo wordt het oock voor enckel kinderwerck ghehouden, wanneer enigh Schilder sich selven meynt wel ghequeten te hebben, als hij slechts de selvighe trecken en linien in 't Copyeren van d'oude Stucken redelicker wijse kan waernemen. Alhoewel eenighe over sulcks uyt der maeten wel daer mede ghepast sijn, dat een Konstenaer de Venus van Apelles ofte den Satyr van Protogenes bequaemlick uyt drucke; alhoewel het oock in haer oordeel een gantsch prijs-waerdighe saecke schijnt te sijn, dat hy d'on-onderscheydenlicke ghelijckenisse van soodaenighe edele Patronen suyverlick treffe;

[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Because a frank Imitator then needs to be a good concealer of his Art: thus it is taken for simple child's work, when any Painter thinks himself discharged, when in Copying of the old Pieces he can barely observe those strokes and lines in an acceptable way. Although it suits some extraordinarily well that an Artist capably expresses the Venus by Apelles or the Satyr by Protogenes; while it also appears to be very praiseworthy in their eyes, if he perfectly hits the indistinguishable similitude of such noble Patterns; (…)

APELLES, Venus
PROTOGENES, Satyr

This section does not occur in the first Latin edition of 1637, but is included in the 1694 editions. [MO]

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → qualités
CONCEPTS ESTHETIQUES → nature, imitation et vrai

Quotation

Dat ick hier dese Schakel der waerneminghe van d'eyghen natuyrlicke dinghen in de Keting' der Schilder-Konst hier in haecken […]. Ick hebbe, Kunst-lievende Geesten, dickmael op een seer grove foute die soo wel (met eerbiedicheyt seg'ick het) onder de grootste en meest-geachste Meesters, dan onder de geringsten begaen wert, gelet. […] Het welcke nergens anders uyt voort en komt dan datse de eyghe natuyrlicke dinghen met gheen bysondere opmerckinghen waer en nemen […]. By aldien sy nu alle de eyghen natuerlicke dingen hadden met rechte op merckinge in goede achtinge genomen, soo soudese dese foute door een scherper op-merckinge ontrent de natuerlicke beweginge hebben konn voor komen, ons voor-stellende de eygen-schijnende gedaente, want dit sietmen wanneer een Wage-rat, of Spinne-wiel met groote kracht beweecht wert, datmen door 't snelle om-draeyen geen sporte sal eygentlick konnen bekennen, maer een twijffelachtige schemeringe der selven, (het welcke ick) schoon ick al menichte v stucken daer Wagen-wielen in gheschildert waren heb' gesien, soo en heb'ick dat noyt eygentlicke na gebootst gesien, maer yder sport soo geteyckent of gheschildert als of de Wagen haer niet en scheen te beweghen, soo datter geen onderscheyt tusschen een stilstaende, en een schijn-rijende Wagen gevonden en wert. Nu mochte vele oordeelen dese eyghentlickheyt veel moeylicker te sijn om na te volgen, dan anders; maer aenghesien wy na-bootsers van 't leven sijn, soo en moetmen om wat meerder moeyten (alsmen de natuerlicke dingen daer mede nader by komt) niet achter laten; oock soo en ist gheen meerder moeyte schoon het selve door de onghewoonte wel wat swaerder valt als anders, maer veel lichter.

[proposition de traduction, Léonard Pouy:] Certains esprits amateurs d’art trouveront étrange que j’insère ici le lien de l’observation des choses réelles et naturelles dans la chaîne de l’art de peinture, mais […] j’ai souvent observé une très grave erreur régulièrement commise (et je le dis avec respect) et ce, qu’ils s’agissent des maîtres les plus grands et les plus estimés ou non. […] La simple raison en est qu’ils n’observent pas la particularité naturelle des choses avec suffisamment d’attention. […] S’ils avaient correctement observé les propriétés naturelles des choses de près, ils auraient pu éviter cette erreur en prêtant davantage d’attention à leur mouvement naturel, nous présentant leurs formes propres telles qu’elles nous apparaissent véritablement ; car lorsqu’une roue de carrosse ou de rouet tourne avec grande force, l’on remarque qu’en raison de cette rotation, la trace de ce mouvement n’est visible que de manière brouillée. Si j’ai vu de nombreuses peintures où des roues de carrosses sont représentées, je ne les ai jamais vues correctement imitées, mais avec chaque partie dessinée ou peinte de telle manière qu’il soit impossible de distinguer si le carrosse est à l’arrêt ou en mouvement. Certes beaucoup jugeront ces particularités bien plus difficiles à imiter que d’autres mais dans la mesure où nous sommes des imitateurs de la vie, nous ne devons pas nous épargner davantage d’effort (si ceci nous rapproche d’une imitation réussie des choses naturelles). La peine n’en sera d’ailleurs pas plus grande, même si dans la pratique l’inhabituel est plus pénible, mais bien plus légere.

Conceptual field(s)

CONCEPTS ESTHETIQUES → nature, imitation et vrai

Quotation

WY hebben te vooren gezegt, dat de Schilderkonst een nabootster van de gantsche Natuur in haare zichtbare deelen is.

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 335:] Nous avons dit plus haut que la peinture est une imitation de toutes les parties visibles de la nature.

term translated by IMITATION
term translated by NACHAHMER

Conceptual field(s)

CONCEPTS ESTHETIQUES → nature, imitation et vrai
PEINTURE, TABLEAU, IMAGE → définition de la peinture