EENSAEME HISTORIE (expr.)

CUVELIER, Hilde, « Karel van Manders Buffonsche ghecken in Eensame historien : zinaanduidende tekens in voorstellingen met afwisselende elementen en een vrije ruimte met een beperkt aantal figuren », dans BALIS, Arnout, LAMBRECHT, Jeanine, HUVENNE, Paul et VAN DE VELDE, Carl (éd.), Florissant : Bijdragen tot de Kunstgeschiedenis der Nederlanden (15de-17de eeuw). Liber Amicorum Carl Van de Velde, Bruxelles, VUB Press, 2005, p. 253-270.
DE VRIES, Lyckle, « Enkele opmerkingen over Rembrandts eensaeme historien », Kroniek van het Rembrandthuis, 2006, p. 38-41.

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

1 sources
2 quotations

Quotation

27 Doch van hun Velum, oft alsuck een glose {Van dit Velum heb ick in’t Capittel van Teyckenen verhaelt, van copiose en eensaem Historien.}
Wil ick hier swijghen en liever verhalen,
Datter zijn Historien copiose,
En eensame, op dat yeder verkose
Het gheen daer zijnen sin meest toe mach dalen :
maer goede Meesters van den principalen
D’overvloet oft Copia veel vermijden,
En in’t weynich eensaem, weldoen verblijden.

[…]
 
29 En soo ensaem redenen verselschappen
Hun reputaty met veel meerder eeren
Dan overvloedich rammelen en snappen
Als ydel vaten die ten meesten clappen :
Dus schijnet dat ons groote Meesters leeren,
Hun oock veel totter eensaemheyt te keeren,
En met weynich beelden weten te gheven
Hun dinghen een schoon bevallijck aencleven.

 
30 En dat door groote perfecty bevonden
In hun Beelden, die schier levende roeren,
Schijnende bouwen op Poeetsche gronden,
Die Comedy oft Tragedy bestonden
Met weynich Personnagen uyt te voeren,
Oft volghen Varro, die het groot rumoeren
Van veel Gasten ter taf’len niet en sochte,
Als hy heerlijck maeltijdt te houden plochte. {Exempel der eensaem Historien, by den Comedien, oft Gastmalen.}
 
31 Maer om verblijden nae zijnen opsette,
Een tamelijck ghetal volcx uytghelesen
En liet hy maer roepen t’zijnen banckette,
Neghen oft thien, op dat niet en belette
Den een den anderen vroylijck te wesen :
maer onder eensaemheyt zijn niet ghepresen
Ten meesten rouwe lichtveerdighe dinghen, {Rouwe dingen in eensaem Historien, niet te prijsen.}
Die dooghen geen Harmonije toe bringhen.

[D'après NOLDUS 2008, p. 68-69:] 27 Toutefois, du Velum et de son explication {Du Velum j’ai parlé dans le chaptire sur le Dessin ; d’Histoires « copieuses » et simples.} Je ne veux pas parler ici, pour insister plutôt sur le fait qu’il y a des Histoires « copieuses » et aussi simples afin que chacun puisse choisir ce à quoi son esprit incline le plus. Mais de bons Maîtres parmi les plus importants évitent l’abondance, ou Copia, la plupart du temps : une sobre simplicité, bien faite, les réjouit. […] 29 Ces propos simples ajoutent plus d’honneur à leur réputation qu’une abondance de bavardages et jacasseries qui sonnent creux et fort, comme des tonneaux vides. Ainsi, il paraît que nos grands Maîtres apprennent à se tourner vers une grande simplicité et qu’avec très peu de Figures, ils savent donner à leurs œuvres grâce et beauté. 30 Ils semblent aussi, par la grande perfection de leurs Figures qui paraissent presque vivantes, bâtir sur les fondations posées par les Poètes qui parvenaient à écrire comédies ou tragédies avec très peu de personnages, ou bien suivre Varron, qui ne cherchait pas le tumulte de nombreux convives à sa table quand il organisait un magnifique banquet. {Les exemples d’Histoires simples sont à trouver dans le théâtre et les banquets.} 31 Mais pour se réjouir selon ses idées il n’invitait à ses banquets qu’un nombre limité de personnes, neuf ou dix, pas plus, pour que l’un n’empêche pas l’autre d’être joyeux. Cependant, dans des Histoires simples, on ne peut louer beaucoup des sujets agités ou frivoles, n’offrant pas d’Harmonie aux yeux. {L’agitation n’est pas recommandée dans des Histoires simples.}

Copiose Historie

Conceptual field(s)

L’HISTOIRE ET LA FIGURE → sujet et choix
GENRES PICTURAUX → peinture d’histoire

Quotation

65 Men can oock noch vermeerderen eensame
Historien, op diversche manieren, {Noch hoe men eensaem Historien mach vermeerderen, t’zy geestelijc oft anders.}
Ghelijck of men t’amplificeren name
D’eensaem offerhande van Abrahame,
Mochtmen gheestelijcke Beelden vercieren,
Op dat in der Sacrificy bestieren
Elcke van dees hem behulpich gheriefde,
Als te weten, Gheloove, Hop’, en Liefde. {Exempel van d’Historie van Abrahams offerhande.}

[D'après NOLDUS 2008, p. 78:] 65 On peut aussi amplifier des Histoire simples {Comment on peut encore amplifier les Histoire simples, par des figures sacrées ou autre choses.} de manière fort diverse. Par exemple, si l’on veut amplifier l’Histoire simple du sacrifice d’Abraham, {Exemple de l’Histoire du sacrifice d’Abraham.} on pourra l’orner de figures sacrées, pour que, dans l’action du Sacrifice, chacune d’elles l’assiste, secourable. Je pense à la Foi, l’Espérance et la Charité.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → composition
L’HISTOIRE ET LA FIGURE → sujet et choix