PLATON ( v. 427 av. J.-C. -v. 348 av. J.-C. )

ISNI:0000000120967858 Getty:500248317

Quotation

Soo is dan dese gantsch vruchtbaere kracht onses ghemoedts, nae 't oordeel van Plato {in Sophista.}, tweederley: d’eerste soeckt maer alleen soodaenighe dinghen uyt te drucken die d'ooghe teghenwoordighlick aenschouwet; d'andere bestaet daer en boven oock die dinghen af te beelden welcker voorbeeldt maer alleen in de fantasije voor ghestelt wordt.

Quotation

Si selon Platon la beauté n’est autre chose que la splendeur de la bonté, il est certain que plus un corps est beau, & plus on doit croire que l’ame qui loge dedans a de bonté & de perfection ; Et comme la beauté du corps consiste dans une juste proportion des membres, dans la couleur de la chair & dans la grace, il faut qu’un Peintre regarde suivant les sujets qu’il traite, à bien observer ces trois conditions dans les personnes qu’il veut representer, & pour éviter de faire quelques parties du corps humain qui ne soient ni belles ni avantageuses, établir plusieurs maximes.

Quotation

DEwyl de Schoonheid, het voornaamste en waardigste deel der Eedele Schilderkonst is [...] Dat de wyste onder de Aaloude haar hoogachting toegedraagen hebben, zien wy in Plato, welke dezelve achten te zyn een mensselyke glants, uit haar natuur beminnelyk, macht hebbende ons de geesten de oogen te ontrooven. Ia. Kato achten dezelve zo hoog, dat hy oopentlyk zeide, het geen minder zonde te zyn, haar te beschadigen, dan het was een Tempel te berooven.

Quotation

Soo is dan dese gantsch vruchtbaere kracht onses ghemoedts, nae 't oordeel van Plato {in Sophista.}, tweederley: d’eerste soeckt maer alleen soodaenighe dinghen uyt te drucken die d'ooghe teghenwoordighlick aenschouwet; d'andere bestaet daer en boven oock die dinghen af te beelden welcker voorbeeldt maer alleen in de fantasije voor ghestelt wordt.

Quotation

Blijckt dan dat de rechte Konst-minne haer selven niet en kan onthouden in een ghemoedt 't welck met de sorghvuldigheydt van daghelickschen noodt-druft beslet ende belemmert is. De reden hier van behoeft niet verde gesocht te worden; dewijl het blijckelick is dat onse fantasije ofte verbeeldenskracht, die in dit werck seer vele vermagh, door een sorghledighe ende onverhinderde eensaemheydt dapper op gescherpt ende verweckt wordt. Want aenghesien het een oprecht Lief-hebber toe-staet de levendighe verbeeldinghen van allerley naturelicke dinghen in sijn ghemoedt op te leggen, ten eynde dat hy de selvighe te sijner tijdt met de wercken der Konstenaeren mocht verghelijcken; soo is 't klaer dat men sulcks niet en kan te weghe brenghen sonder het toe-doen van een stercke imaginatie, en dat de imaginatie gantsch en gaer krachteloos wesen sal soo langhe als wy alle daegh van den morghen tot den avond het loopen en draeven van de woelende menichte onder-hevigh blijven: oversulcks plachten oock vele treffelicke Konst-lievende mannen haeren ledigen tijdt somwijlen door te brenghen met het oeffenen ende verrijcken haerer fantasije. De fantasije, seght Michael Ephesius {in Aristot. De Memoria & reminiscentia}, is in ons gemoedt ghestelt als een Register ofte aenwijser van 't gunt wy oyt met onse ooghen gesien ofte met ons verstands begrepen hebben. Daerom houdt oock Apollonius Tyaneus staende, dat daer een sonderlinghe verbeeldenskracht vereyst wordt in dieghene welcke de wercken der Schilder-Konste recht wel meynen te besichtighen. Want het onmoghelick is, seght hy {apud Philostr. De vita apollonii lib. II. cap. 10. vide quo que Platonem lib. 2 de Legib}, dat yemant een bequaem oordeel strijcken sal van een geschildert Paerdt ofte Stier, tensy dat hem sijn gemoedt een waere verbeeldinghe der nae-gheboetster dinghen vaerdighlick voordraeghe.

Quotation

Soo is dan dese gantsch vruchtbaere kracht onses ghemoedts, nae 't oordeel van Plato {in Sophista.}, tweederley: d’eerste soeckt maer alleen soodaenighe dinghen uyt te drucken die d'ooghe teghenwoordighlick aenschouwet; d'andere bestaet daer en boven oock die dinghen af te beelden welcker voorbeeldt maer alleen in de fantasije voor ghestelt wordt.

Quotation

Si selon Platon la beauté n’est autre chose que la splendeur de la bonté, il est certain que plus un corps est beau, & plus on doit croire que l’ame qui loge dedans a de bonté & de perfection ; Et comme la beauté du corps consiste dans une juste proportion des membres, dans la couleur de la chair & dans la grace, il faut qu’un Peintre regarde suivant les sujets qu’il traite, à bien observer ces trois conditions dans les personnes qu’il veut representer, & pour éviter de faire quelques parties du corps humain qui ne soient ni belles ni avantageuses, établir plusieurs maximes.

Quotation

Blijckt dan dat de rechte Konst-minne haer selven niet en kan onthouden in een ghemoedt 't welck met de sorghvuldigheydt van daghelickschen noodt-druft beslet ende belemmert is. De reden hier van behoeft niet verde gesocht te worden; dewijl het blijckelick is dat onse fantasije ofte verbeeldenskracht, die in dit werck seer vele vermagh, door een sorghledighe ende onverhinderde eensaemheydt dapper op gescherpt ende verweckt wordt. Want aenghesien het een oprecht Lief-hebber toe-staet de levendighe verbeeldinghen van allerley naturelicke dinghen in sijn ghemoedt op te leggen, ten eynde dat hy de selvighe te sijner tijdt met de wercken der Konstenaeren mocht verghelijcken; soo is 't klaer dat men sulcks niet en kan te weghe brenghen sonder het toe-doen van een stercke imaginatie, en dat de imaginatie gantsch en gaer krachteloos wesen sal soo langhe als wy alle daegh van den morghen tot den avond het loopen en draeven van de woelende menichte onder-hevigh blijven: oversulcks plachten oock vele treffelicke Konst-lievende mannen haeren ledigen tijdt somwijlen door te brenghen met het oeffenen ende verrijcken haerer fantasije. De fantasije, seght Michael Ephesius {in Aristot. De Memoria & reminiscentia}, is in ons gemoedt ghestelt als een Register ofte aenwijser van 't gunt wy oyt met onse ooghen gesien ofte met ons verstands begrepen hebben. Daerom houdt oock Apollonius Tyaneus staende, dat daer een sonderlinghe verbeeldenskracht vereyst wordt in dieghene welcke de wercken der Schilder-Konste recht wel meynen te besichtighen. Want het onmoghelick is, seght hy {apud Philostr. De vita apollonii lib. II. cap. 10. vide quo que Platonem lib. 2 de Legib}, dat yemant een bequaem oordeel strijcken sal van een geschildert Paerdt ofte Stier, tensy dat hem sijn gemoedt een waere verbeeldinghe der nae-gheboetster dinghen vaerdighlick voordraeghe.

Quotation

Blijckt dan dat de rechte Konst-minne haer selven niet en kan onthouden in een ghemoedt 't welck met de sorghvuldigheydt van daghelickschen noodt-druft beslet ende belemmert is. De reden hier van behoeft niet verde gesocht te worden; dewijl het blijckelick is dat onse fantasije ofte verbeeldenskracht, die in dit werck seer vele vermagh, door een sorghledighe ende onverhinderde eensaemheydt dapper op gescherpt ende verweckt wordt. Want aenghesien het een oprecht Lief-hebber toe-staet de levendighe verbeeldinghen van allerley naturelicke dinghen in sijn ghemoedt op te leggen, ten eynde dat hy de selvighe te sijner tijdt met de wercken der Konstenaeren mocht verghelijcken; soo is 't klaer dat men sulcks niet en kan te weghe brenghen sonder het toe-doen van een stercke imaginatie, en dat de imaginatie gantsch en gaer krachteloos wesen sal soo langhe als wy alle daegh van den morghen tot den avond het loopen en draeven van de woelende menichte onder-hevigh blijven: oversulcks plachten oock vele treffelicke Konst-lievende mannen haeren ledigen tijdt somwijlen door te brenghen met het oeffenen ende verrijcken haerer fantasije. De fantasije, seght Michael Ephesius {in Aristot. De Memoria & reminiscentia}, is in ons gemoedt ghestelt als een Register ofte aenwijser van 't gunt wy oyt met onse ooghen gesien ofte met ons verstands begrepen hebben. Daerom houdt oock Apollonius Tyaneus staende, dat daer een sonderlinghe verbeeldenskracht vereyst wordt in dieghene welcke de wercken der Schilder-Konste recht wel meynen te besichtighen. Want het onmoghelick is, seght hy {apud Philostr. De vita apollonii lib. II. cap. 10. vide quo que Platonem lib. 2 de Legib}, dat yemant een bequaem oordeel strijcken sal van een geschildert Paerdt ofte Stier, tensy dat hem sijn gemoedt een waere verbeeldinghe der nae-gheboetster dinghen vaerdighlick voordraeghe.

Quotation

Blijckt dan dat de rechte Konst-minne haer selven niet en kan onthouden in een ghemoedt 't welck met de sorghvuldigheydt van daghelickschen noodt-druft beslet ende belemmert is. De reden hier van behoeft niet verde gesocht te worden; dewijl het blijckelick is dat onse fantasije ofte verbeeldenskracht, die in dit werck seer vele vermagh, door een sorghledighe ende onverhinderde eensaemheydt dapper op gescherpt ende verweckt wordt. Want aenghesien het een oprecht Lief-hebber toe-staet de levendighe verbeeldinghen van allerley naturelicke dinghen in sijn ghemoedt op te leggen, ten eynde dat hy de selvighe te sijner tijdt met de wercken der Konstenaeren mocht verghelijcken; soo is 't klaer dat men sulcks niet en kan te weghe brenghen sonder het toe-doen van een stercke imaginatie, en dat de imaginatie gantsch en gaer krachteloos wesen sal soo langhe als wy alle daegh van den morghen tot den avond het loopen en draeven van de woelende menichte onder-hevigh blijven: oversulcks plachten oock vele treffelicke Konst-lievende mannen haeren ledigen tijdt somwijlen door te brenghen met het oeffenen ende verrijcken haerer fantasije. De fantasije, seght Michael Ephesius {in Aristot. De Memoria & reminiscentia}, is in ons gemoedt ghestelt als een Register ofte aenwijser van 't gunt wy oyt met onse ooghen gesien ofte met ons verstands begrepen hebben. Daerom houdt oock Apollonius Tyaneus staende, dat daer een sonderlinghe verbeeldenskracht vereyst wordt in dieghene welcke de wercken der Schilder-Konste recht wel meynen te besichtighen. Want het onmoghelick is, seght hy {apud Philostr. De vita apollonii lib. II. cap. 10. vide quo que Platonem lib. 2 de Legib}, dat yemant een bequaem oordeel strijcken sal van een geschildert Paerdt ofte Stier, tensy dat hem sijn gemoedt een waere verbeeldinghe der nae-gheboetster dinghen vaerdighlick voordraeghe.

Quotation

Blijckt dan dat de rechte Konst-minne haer selven niet en kan onthouden in een ghemoedt 't welck met de sorghvuldigheydt van daghelickschen noodt-druft beslet ende belemmert is. De reden hier van behoeft niet verde gesocht te worden; dewijl het blijckelick is dat onse fantasije ofte verbeeldenskracht, die in dit werck seer vele vermagh, door een sorghledighe ende onverhinderde eensaemheydt dapper op gescherpt ende verweckt wordt. Want aenghesien het een oprecht Lief-hebber toe-staet de levendighe verbeeldinghen van allerley naturelicke dinghen in sijn ghemoedt op te leggen, ten eynde dat hy de selvighe te sijner tijdt met de wercken der Konstenaeren mocht verghelijcken; soo is 't klaer dat men sulcks niet en kan te weghe brenghen sonder het toe-doen van een stercke imaginatie, en dat de imaginatie gantsch en gaer krachteloos wesen sal soo langhe als wy alle daegh van den morghen tot den avond het loopen en draeven van de woelende menichte onder-hevigh blijven: oversulcks plachten oock vele treffelicke Konst-lievende mannen haeren ledigen tijdt somwijlen door te brenghen met het oeffenen ende verrijcken haerer fantasije. De fantasije, seght Michael Ephesius {in Aristot. De Memoria & reminiscentia}, is in ons gemoedt ghestelt als een Register ofte aenwijser van 't gunt wy oyt met onse ooghen gesien ofte met ons verstands begrepen hebben. Daerom houdt oock Apollonius Tyaneus staende, dat daer een sonderlinghe verbeeldenskracht vereyst wordt in dieghene welcke de wercken der Schilder-Konste recht wel meynen te besichtighen. Want het onmoghelick is, seght hy {apud Philostr. De vita apollonii lib. II. cap. 10. vide quo que Platonem lib. 2 de Legib}, dat yemant een bequaem oordeel strijcken sal van een geschildert Paerdt ofte Stier, tensy dat hem sijn gemoedt een waere verbeeldinghe der nae-gheboetster dinghen vaerdighlick voordraeghe.

Quotation

Eenighe werck-meesters, seght Proclius {lib. II in Timeaum Platonis},  connen de wercken van andere nauw puntighlick naevolghen; andere daer en teghen hebben in sich een sekere bequaemheydt om wonderlicke dinghen te versinnen.

Quotation

Si selon Platon la beauté n’est autre chose que la splendeur de la bonté, il est certain que plus un corps est beau, & plus on doit croire que l’ame qui loge dedans a de bonté & de perfection ; Et comme la beauté du corps consiste dans une juste proportion des membres, dans la couleur de la chair & dans la grace, il faut qu’un Peintre regarde suivant les sujets qu’il traite, à bien observer ces trois conditions dans les personnes qu’il veut representer, & pour éviter de faire quelques parties du corps humain qui ne soient ni belles ni avantageuses, établir plusieurs maximes.

Quotation

DEwyl de Schoonheid, het voornaamste en waardigste deel der Eedele Schilderkonst is [...] Dat de wyste onder de Aaloude haar hoogachting toegedraagen hebben, zien wy in Plato, welke dezelve achten te zyn een mensselyke glants, uit haar natuur beminnelyk, macht hebbende ons de geesten de oogen te ontrooven. Ia. Kato achten dezelve zo hoog, dat hy oopentlyk zeide, het geen minder zonde te zyn, haar te beschadigen, dan het was een Tempel te berooven.

Quotation

De Schilder-Konst, seght Plato {lib. 6 de Legibus}, schijnt geen eynde te nemen in 't afmaelen der ghedierten, maer sy is altijdt besigh om 't ghene sy eens ter handt ghetrocken heeft meer en meer te vercieren.

Quotation

Al wat nae 't verdachte wordt ghemaeckt, is schoon. Wat daer en teghen nae 't ghene van de Nature voordt ghebracht is gemaeckt wordt, is niet schoon. Want wanneer yemant yet nae 't verdachte maeckt, soo moet hy noodtsaeckelick een van beyde doen; ofte hy druckt het verdachte voorbeeldt wel ende bequaemelicke uyt, ofte niet, indien hy 't wel afbeeldt soo sal 't uyt ghedruckte beeldt schoon wesen; aenghesien d'eerste en meeste schoonheydt in 't verdacht voorbeeldt te vinden is. Indien hy daer en teghen 't verdachte voorbeeldt niet wel uyt en druckt; soo en is sijn maecksel nae 't verdachte niet ghewrocht, maer 't valt in 't teghendeel verder af van de volcomen schoonheydt deses voorbeeldts. 't Is dan blijckelick dat die ghene de welcke yet maeckt nae 't gheene van de nature voordt ghebracht is, het selvichge niet recht schoon maecken can: overmidts 't ghene hy sich voorstelt vol ghebreckelickheydts is, en dat d' eerste en meeste schoonheydt daer niet in te vinden is; soo dat oock 't ghene daer nae ghemaeckt wordt, noch al meer van de rechte schoonheydt af dwaelen moet.

Quotation

DEwyl de Schoonheid, het voornaamste en waardigste deel der Eedele Schilderkonst is [...] Dat de wyste onder de Aaloude haar hoogachting toegedraagen hebben, zien wy in Plato, welke dezelve achten te zyn een mensselyke glants, uit haar natuur beminnelyk, macht hebbende ons de geesten de oogen te ontrooven. Ia. Kato achten dezelve zo hoog, dat hy oopentlyk zeide, het geen minder zonde te zyn, haar te beschadigen, dan het was een Tempel te berooven.

Quotation

Al wat nae 't verdachte wordt ghemaeckt, is schoon. Wat daer en teghen nae 't ghene van de Nature voordt ghebracht is gemaeckt wordt, is niet schoon. Want wanneer yemant yet nae 't verdachte maeckt, soo moet hy noodtsaeckelick een van beyde doen; ofte hy druckt het verdachte voorbeeldt wel ende bequaemelicke uyt, ofte niet, indien hy 't wel afbeeldt soo sal 't uyt ghedruckte beeldt schoon wesen; aenghesien d'eerste en meeste schoonheydt in 't verdacht voorbeeldt te vinden is. Indien hy daer en teghen 't verdachte voorbeeldt niet wel uyt en druckt; soo en is sijn maecksel nae 't verdachte niet ghewrocht, maer 't valt in 't teghendeel verder af van de volcomen schoonheydt deses voorbeeldts. 't Is dan blijckelick dat die ghene de welcke yet maeckt nae 't gheene van de nature voordt ghebracht is, het selvichge niet recht schoon maecken can: overmidts 't ghene hy sich voorstelt vol ghebreckelickheydts is, en dat d' eerste en meeste schoonheydt daer niet in te vinden is; soo dat oock 't ghene daer nae ghemaeckt wordt, noch al meer van de rechte schoonheydt af dwaelen moet.

Quotation

Raisonne-t-on pour savoir si le ragoût est bon ou s'il est mauvais […] On n'en fait rien. Il est en nous un sens fait pour connoître si le Cuisinier a operé suivant les regles de son art. On goûte le ragoût, & même sans savoir ces regles, on connoît s'il est bon. Il en est de même en quelque maniere des ouvrages d'esprit & des tableaux faits pour nous plaire en nous touchant.
Il est en nous un sens destiné pour juger du mérite de ces ouvrages, qui consiste en l'imitation des objets touchans dans la nature. Ce sens est le sens même qui auroit jugé de l'objet que le Peintre, le Poëte ou le Musicien ont imité. C'est l'œil, lorsqu'il s'agit du coloris du tableau […] Lorsqu'il s'agit de connoître si l'imitation qu'on nous présente dans un poëme ou dans la composition d'un tableau, est capable d'exciter la compassion & d'attendrir, le sens destiné pour en juger, est le sens même qui auroit été attendri, c'est le sens qui auroit jugé de l'objet imité. C'est ce sixième sens qui est en nous, sans que nous voïions ses organes. C'est la portion de nous-mêmes qui juge sur l'impression qu'elle ressent, & qui pour me servir des termes de Platon, prononce, sans consulter la regle & le compas. C'est enfin ce qu'on appelle communément le sentiment
.
Le cœur s'agite de lui-même, & par un mouvement qui précede toute délibération, quand l'objet qu'on lui présente est réellement un objet touchant, soit que l'objet ait reçu son être de la nature, soit qu'il tienne son existence d'une imitation que l'art en a faite. Notre cœur est fait, il est organisé pour cela. Son opération prévient donc tous les raisonnemens, ainsi que l'operation de l'œil & celle de l'oreille les devancent dans leurs sensations.

Quotation

Soo is dan dese gantsch vruchtbaere kracht onses ghemoedts, nae 't oordeel van Plato {in Sophista.}, tweederley: d’eerste soeckt maer alleen soodaenighe dinghen uyt te drucken die d'ooghe teghenwoordighlick aenschouwet; d'andere bestaet daer en boven oock die dinghen af te beelden welcker voorbeeldt maer alleen in de fantasije voor ghestelt wordt.

Quotation

Soo is dan dese gantsch vruchtbaere kracht onses ghemoedts, nae 't oordeel van Plato {in Sophista.}, tweederley: d’eerste soeckt maer alleen soodaenighe dinghen uyt te drucken die d'ooghe teghenwoordighlick aenschouwet; d'andere bestaet daer en boven oock die dinghen af te beelden welcker voorbeeldt maer alleen in de fantasije voor ghestelt wordt.

Quotation

Blijckt dan dat de rechte Konst-minne haer selven niet en kan onthouden in een ghemoedt 't welck met de sorghvuldigheydt van daghelickschen noodt-druft beslet ende belemmert is. De reden hier van behoeft niet verde gesocht te worden; dewijl het blijckelick is dat onse fantasije ofte verbeeldenskracht, die in dit werck seer vele vermagh, door een sorghledighe ende onverhinderde eensaemheydt dapper op gescherpt ende verweckt wordt. Want aenghesien het een oprecht Lief-hebber toe-staet de levendighe verbeeldinghen van allerley naturelicke dinghen in sijn ghemoedt op te leggen, ten eynde dat hy de selvighe te sijner tijdt met de wercken der Konstenaeren mocht verghelijcken; soo is 't klaer dat men sulcks niet en kan te weghe brenghen sonder het toe-doen van een stercke imaginatie, en dat de imaginatie gantsch en gaer krachteloos wesen sal soo langhe als wy alle daegh van den morghen tot den avond het loopen en draeven van de woelende menichte onder-hevigh blijven: oversulcks plachten oock vele treffelicke Konst-lievende mannen haeren ledigen tijdt somwijlen door te brenghen met het oeffenen ende verrijcken haerer fantasije. De fantasije, seght Michael Ephesius {in Aristot. De Memoria & reminiscentia}, is in ons gemoedt ghestelt als een Register ofte aenwijser van 't gunt wy oyt met onse ooghen gesien ofte met ons verstands begrepen hebben. Daerom houdt oock Apollonius Tyaneus staende, dat daer een sonderlinghe verbeeldenskracht vereyst wordt in dieghene welcke de wercken der Schilder-Konste recht wel meynen te besichtighen. Want het onmoghelick is, seght hy {apud Philostr. De vita apollonii lib. II. cap. 10. vide quo que Platonem lib. 2 de Legib}, dat yemant een bequaem oordeel strijcken sal van een geschildert Paerdt ofte Stier, tensy dat hem sijn gemoedt een waere verbeeldinghe der nae-gheboetster dinghen vaerdighlick voordraeghe.

Quotation

Al wat nae 't verdachte wordt ghemaeckt, is schoon. Wat daer en teghen nae 't ghene van de Nature voordt ghebracht is gemaeckt wordt, is niet schoon. Want wanneer yemant yet nae 't verdachte maeckt, soo moet hy noodtsaeckelick een van beyde doen; ofte hy druckt het verdachte voorbeeldt wel ende bequaemelicke uyt, ofte niet, indien hy 't wel afbeeldt soo sal 't uyt ghedruckte beeldt schoon wesen; aenghesien d'eerste en meeste schoonheydt in 't verdacht voorbeeldt te vinden is. Indien hy daer en teghen 't verdachte voorbeeldt niet wel uyt en druckt; soo en is sijn maecksel nae 't verdachte niet ghewrocht, maer 't valt in 't teghendeel verder af van de volcomen schoonheydt deses voorbeeldts. 't Is dan blijckelick dat die ghene de welcke yet maeckt nae 't gheene van de nature voordt ghebracht is, het selvichge niet recht schoon maecken can: overmidts 't ghene hy sich voorstelt vol ghebreckelickheydts is, en dat d' eerste en meeste schoonheydt daer niet in te vinden is; soo dat oock 't ghene daer nae ghemaeckt wordt, noch al meer van de rechte schoonheydt af dwaelen moet.

Quotation

De Schilder-Konst, seght Plato {lib. 6 de Legibus}, schijnt geen eynde te nemen in 't afmaelen der ghedierten, maer sy is altijdt besigh om 't ghene sy eens ter handt ghetrocken heeft meer en meer te vercieren.

Quotation

Soo is dan dese gantsch vruchtbaere kracht onses ghemoedts, nae 't oordeel van Plato {in Sophista.}, tweederley: d’eerste soeckt maer alleen soodaenighe dinghen uyt te drucken die d'ooghe teghenwoordighlick aenschouwet; d'andere bestaet daer en boven oock die dinghen af te beelden welcker voorbeeldt maer alleen in de fantasije voor ghestelt wordt.

Quotation

Al wat nae 't verdachte wordt ghemaeckt, is schoon. Wat daer en teghen nae 't ghene van de Nature voordt ghebracht is gemaeckt wordt, is niet schoon. Want wanneer yemant yet nae 't verdachte maeckt, soo moet hy noodtsaeckelick een van beyde doen; ofte hy druckt het verdachte voorbeeldt wel ende bequaemelicke uyt, ofte niet, indien hy 't wel afbeeldt soo sal 't uyt ghedruckte beeldt schoon wesen; aenghesien d'eerste en meeste schoonheydt in 't verdacht voorbeeldt te vinden is. Indien hy daer en teghen 't verdachte voorbeeldt niet wel uyt en druckt; soo en is sijn maecksel nae 't verdachte niet ghewrocht, maer 't valt in 't teghendeel verder af van de volcomen schoonheydt deses voorbeeldts. 't Is dan blijckelick dat die ghene de welcke yet maeckt nae 't gheene van de nature voordt ghebracht is, het selvichge niet recht schoon maecken can: overmidts 't ghene hy sich voorstelt vol ghebreckelickheydts is, en dat d' eerste en meeste schoonheydt daer niet in te vinden is; soo dat oock 't ghene daer nae ghemaeckt wordt, noch al meer van de rechte schoonheydt af dwaelen moet.

Quotation

A deepe Purple.
From the Dutch Purple, in French
Purpurin, in Italian Porporeo, in the Spanish and Portugall Purpureo, in Latine Purpureus, in Greeke πορφύρεος from πόρφυρα a kinde of shelfish that yeeldeth a liquor of this colour, […] Plato taketh ἄλος to be of a deepe red mixed with blacke and some white, and so it is taken also of Aristotle and Lucian, […].

Quotation

De Schilder-Konst, seght Plato {lib. 6 de Legibus}, schijnt geen eynde te nemen in 't afmaelen der ghedierten, maer sy is altijdt besigh om 't ghene sy eens ter handt ghetrocken heeft meer en meer te vercieren.

Quotation

Eenighe werck-meesters, seght Proclius {lib. II in Timeaum Platonis},  connen de wercken van andere nauw puntighlick naevolghen; andere daer en teghen hebben in sich een sekere bequaemheydt om wonderlicke dinghen te versinnen.

Quotation

Al wat nae 't verdachte wordt ghemaeckt, is schoon. Wat daer en teghen nae 't ghene van de Nature voordt ghebracht is gemaeckt wordt, is niet schoon. Want wanneer yemant yet nae 't verdachte maeckt, soo moet hy noodtsaeckelick een van beyde doen; ofte hy druckt het verdachte voorbeeldt wel ende bequaemelicke uyt, ofte niet, indien hy 't wel afbeeldt soo sal 't uyt ghedruckte beeldt schoon wesen; aenghesien d'eerste en meeste schoonheydt in 't verdacht voorbeeldt te vinden is. Indien hy daer en teghen 't verdachte voorbeeldt niet wel uyt en druckt; soo en is sijn maecksel nae 't verdachte niet ghewrocht, maer 't valt in 't teghendeel verder af van de volcomen schoonheydt deses voorbeeldts. 't Is dan blijckelick dat die ghene de welcke yet maeckt nae 't gheene van de nature voordt ghebracht is, het selvichge niet recht schoon maecken can: overmidts 't ghene hy sich voorstelt vol ghebreckelickheydts is, en dat d' eerste en meeste schoonheydt daer niet in te vinden is; soo dat oock 't ghene daer nae ghemaeckt wordt, noch al meer van de rechte schoonheydt af dwaelen moet.

Quotation

Blijckt dan dat de rechte Konst-minne haer selven niet en kan onthouden in een ghemoedt 't welck met de sorghvuldigheydt van daghelickschen noodt-druft beslet ende belemmert is. De reden hier van behoeft niet verde gesocht te worden; dewijl het blijckelick is dat onse fantasije ofte verbeeldenskracht, die in dit werck seer vele vermagh, door een sorghledighe ende onverhinderde eensaemheydt dapper op gescherpt ende verweckt wordt. Want aenghesien het een oprecht Lief-hebber toe-staet de levendighe verbeeldinghen van allerley naturelicke dinghen in sijn ghemoedt op te leggen, ten eynde dat hy de selvighe te sijner tijdt met de wercken der Konstenaeren mocht verghelijcken; soo is 't klaer dat men sulcks niet en kan te weghe brenghen sonder het toe-doen van een stercke imaginatie, en dat de imaginatie gantsch en gaer krachteloos wesen sal soo langhe als wy alle daegh van den morghen tot den avond het loopen en draeven van de woelende menichte onder-hevigh blijven: oversulcks plachten oock vele treffelicke Konst-lievende mannen haeren ledigen tijdt somwijlen door te brenghen met het oeffenen ende verrijcken haerer fantasije. De fantasije, seght Michael Ephesius {in Aristot. De Memoria & reminiscentia}, is in ons gemoedt ghestelt als een Register ofte aenwijser van 't gunt wy oyt met onse ooghen gesien ofte met ons verstands begrepen hebben. Daerom houdt oock Apollonius Tyaneus staende, dat daer een sonderlinghe verbeeldenskracht vereyst wordt in dieghene welcke de wercken der Schilder-Konste recht wel meynen te besichtighen. Want het onmoghelick is, seght hy {apud Philostr. De vita apollonii lib. II. cap. 10. vide quo que Platonem lib. 2 de Legib}, dat yemant een bequaem oordeel strijcken sal van een geschildert Paerdt ofte Stier, tensy dat hem sijn gemoedt een waere verbeeldinghe der nae-gheboetster dinghen vaerdighlick voordraeghe.

Quotation

Si selon Platon la beauté n’est autre chose que la splendeur de la bonté, il est certain que plus un corps est beau, & plus on doit croire que l’ame qui loge dedans a de bonté & de perfection ; Et comme la beauté du corps consiste dans une juste proportion des membres, dans la couleur de la chair & dans la grace, il faut qu’un Peintre regarde suivant les sujets qu’il traite, à bien observer ces trois conditions dans les personnes qu’il veut representer, & pour éviter de faire quelques parties du corps humain qui ne soient ni belles ni avantageuses, établir plusieurs maximes.

Quotation

Si selon Platon la beauté n’est autre chose que la splendeur de la bonté, il est certain que plus un corps est beau, & plus on doit croire que l’ame qui loge dedans a de bonté & de perfection ; Et comme la beauté du corps consiste dans une juste proportion des membres, dans la couleur de la chair & dans la grace, il faut qu’un Peintre regarde suivant les sujets qu’il traite, à bien observer ces trois conditions dans les personnes qu’il veut representer, & pour éviter de faire quelques parties du corps humain qui ne soient ni belles ni avantageuses, établir plusieurs maximes.

Quotation

DEwyl de Schoonheid, het voornaamste en waardigste deel der Eedele Schilderkonst is [...] Dat de wyste onder de Aaloude haar hoogachting toegedraagen hebben, zien wy in Plato, welke dezelve achten te zyn een mensselyke glants, uit haar natuur beminnelyk, macht hebbende ons de geesten de oogen te ontrooven. Ia. Kato achten dezelve zo hoog, dat hy oopentlyk zeide, het geen minder zonde te zyn, haar te beschadigen, dan het was een Tempel te berooven.