WELGESCHICKTHEYD (n. f.)

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

1 sources
1 quotations

Quotation

Men moet de Schilder-Konst niet vergeten aan te merken datter driederley Proportien in agt te nemen zijn, die hoeveelse van malkander mogten verschillen, nochtans alle binnen de Palen der mogelijkheyd moeten gehouden werden. Daar is onses agtens een Natuurlijke en Maatredige Proportie; tot welke de Proportie des Welstaans, en de Bevalligheyd moet bygevoegd werden. En soo langh de Mensch beelden na een van dese dry Geslagten, of na alle dry te gelijk verstandelijk geleeft werden, sullense buyten Berisping zijn. De twee eerste staan altijd vast; en tot de laatste neemtmen alleen sijn toevlugt, wanneer de Natuurlijke Wet-maat ophoud, of ons dregd te verlaten, dat is, wanneerse in sekere Verkiesing soodanigen gratie noch verscheyde aardige Verkrampingen niet kan toelaten, als de noodsaak en welstand, van een sonderlinge Actie ons afvorderd; In welke gevallen men sich dikmaal belemmerd en bedrayt vind; {Wanneer en hoe de dryderley Proportien geoeffend werden.} Om genoeg te laten blijken datmen de Maatredige Proportie den Bons verlaat, moetmen ’t gebrek van dien so veel sien te bedekken datmen ten minsten d’ontbeering niet ligt ontwaar werd: of soo een verstandig Oog dat ontdekken kan; soo moet de Welgeschiktheyd en Welbedagte Actie soo Deugdsaam zijn, datse den Beschouwer geheel kan innemen, en verpligten die eer te prijsen dan te veragten. Want een verstandig Mensch kan seer ligt afsien, waar en in welke geval of noodsaak, men de Schilderkundige Vryheyd, heeft weten tot sijn voordeel aan te grijpen of waar het verstand heeft stil gestaan.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] One should not neglect to mention regarding the Art of Painting that there are three types of Proportion to take into account, which – no matter how much they may differ from eachother – nevertheless must all be considered to fall within the possibility. We believe there is a Natural and Mathematical Proportion; to which the Proportion of Harmony and the Gracefulness should be added. And as long as the Human Figures occur judiciously according to one of these three Types or to all three simultaneously, they will be without Reprimand. The first two are fixed; and one may only resort to the latter, when the Natural Law of Mesure seizes to exist or threatens to leave us, that is, when she cannot allow such grace nor different nice Contortions in a certain Decision, if the necessity and harmony of a special Action demands from us; In which cases one often finds himself impeded and obstructed; {When and how the three sorts of Proportion should be practiced.} To show sufficiently that one leaves the Mathematical Proportion, one should attempt to hide the flaws of it as much as possible so that at least the deprivation is not easily recognized: or so that a wise Eye can discover it; as such the well-composed and well-invented Action are so virtuous, that they can conquer the Spectator completely, and oblige him to praise it rather than to despise it. Since a sensible Man can easily understand, where and in which case or necessity one has managed to use the painterly Freedom to his advantage or where the mind did not function.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → composition