MODE (n. f.)
FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
En dus isset bygekomen datter ook somtijts Moden in de Schilderkonst sijn opgekomen, {Moden in de Schilderkonst.} die by na algemeen doorbraken: onder welcke de trant van verkramte Menschbeelden, diemen Sprangers Greepjes noemde, al mede mag ingeteld werden. Gelijkmen verder in de sukkel-tijt der Schilderkonst, en ’t leven der vermaarde Meesters kan ontwaar werden.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] And as such it has happened that sometimes Fashions have risen in the Art of Painting, {Fashions in the Art of Painting.} that were almost commonly established: amongst which may be counted the manner of cramped human figures, that one called Sprangers Greepjes. Like one can furthermore discern in the age of idiots of the Art of Painting and the life of famous masters.
Goeree shows an awareness of a development in Painting. In this case he dismisses the exaggerated musculature in the work of Bartholomeus Spranger and his contemporaries, calling this period (Manierism) ‘the age of idiots’. He repeats his dismissal of Spranger’s style on page 249 and has a comparable judgement of Hendrick Goltzius (Hoofdstuk XI, p. 405-406). [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Vele onder d Oude en Jonge hebben gemeent dat het niet wel uyt te spreken noch te bepalen was, wat het eygentlijk is, dat wy Schoon noemen; en dat het oversulx niet net kan aangewesen werden, door welcke Waarnemingen, die volkomen en seker te verbeelden is: […] En nadien niet kan gelooghent werden datter ook trappen in de Schoonheyd zijn, en datmen Schoon, Schoonder en noch Schoonder vindt; soo isser geen reden die ons belett te dencken, datter ook een Alderschoonst is. Doe Aristoteles gevraagt wierd wat Schoonheyd was, en waarom al ’t geen Schoon is, bemind werd ! antwoordde hy: Dat is een Blindemans vrage, {Aristoteles meende datmen niet vragen moest wat Schoonheyd was.} d’Heer Kats heeft hem over de verschillige Keuse der Schoonheyd evenwel niet ruymborstig derven verklaren, want hy spreekter elders dese onsekere woorden van:
Men twist nog evenstaag, men twijffeld overal,
Wat datmen in den Mensch voor SCHOONHEYD keuren sal,
Daar is nauw eenig Volk of ’t heeft verscheide Gronden,
Waarop dat ymand SCHOON of LEELYK werd bevonden.
Seker nadien de verscheyde Volken ook in ’t verkiesen en goedkeuren de Schoonheyd niet alleen verschillig zijn, maar datter ook sommige gevonden werden die de Leelijkheyd en Mismaaktheyd ten opsigt van andere Oordeelders, voor de Schoonheyd stellen; sulx heeft menig onvast herssebekken in twijffel gebragt; of de Schoonheyd niet wel slegts in een Keur, of in de Mode, of in een eigen Zinnelijkheyd der Menschen bestaat. {In de Keur der Schoonheyd werd somtijts ook de Lelijkheyt voor Schoon aangesien.}
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Many amongst the Old and Young have thought that it is not easy to say nor determine what it really is, that we call Beautiful; and that it is not clear to pinpoint, by which Observations, it is to be depicted perfectly and clear: […] And since it cannot be denied that there are also steps in Beauty, and that one finds Beautiful, more Beautiful and even more Beautiful; as such there is no reason to stop us from thinking that a Most Beautiful also exists. When Aristotle was asked what Beauty was, and why all that is beautiful is loved ! he answered: That is the question of a blind man, {Aristotle thought that one should not ask what nature is.} Mister Cats has not dared to explain himself outspokenly about the different types of Beauty, as he utters these uncertain words about it somewhere: They continue to dispute, everywhere they doubt, What it is that one can judge to be BEAUTY in Man, There is barely any people, or it has different grounds, On which someone is thought BEAUTIFUL or UGLY. Especially since the different Peoples are not only different in choosing and approving Beauty, but that we can find some who place the Ugliness and Deformity before the Beauty in contrast to other Judges; such has brought doubt to unstable brains; whether the Beauty exists but in the Choice, or in Fashion, or in a personal reasoning of Men. {In the Choice of Beauty one did sometimes perceive Ugliness as Beautiful.}
Anciens (les)
CATS, Jacob
Modernes (Les)
Conceptual field(s)
Quotation
Alhoewel de ware Schilder-Konst het Modern niet grootelijx kan beminnen, om dat die Moden on-ophoudelijk veranderlijk, en derhalven sot zijn.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Although the true Art of Painting cannot love the Modern that much, as these Fashions are continuously changing and therefore foolish.
Conceptual field(s)
Quotation
Zy [NDR : schoonheid] is driederley: gemeen, ongemeen, en volmaakt: de gemeene is van de mode zeer afhangelyk, en vernoegd gemeene verstanden; de ongemeene, werd door ons verstand uit veele anderen gekooren: de volmaakte is, die wy gezegd hebben in inbeelding te bestaan.
[D'après DE LAIRESSE 1787, p.75:] Il y a au reste trois espèces de Beautés, savoir, la commune, celle au-dessus de la commune ou la rare, & la parfaite. J’appelle Beauté commune, celle qui dépend en grande partie de la mode & qui satisfait les esprits ordinaires ; la Beauté rare est celle dont l’esprit rassemble les différentes parties de plusieures individus ; mais la Beauté parfaite est purement idéale, ainsi que je l’ai remarqué plus haut.
Conceptual field(s)
Quotation
Met het woord recht Antiek, verstaa ik onvervalscht de Oudheid opvolgen; en niet gelyk veele doen, die hunne Beelden met een Mode vermengen, als Venus met een ryglyf, Mars met een harnas en yzere handschoenen, Pallas met een stroohoed, enz.
[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 242:] Par l’étude de l’antique j’entends une imitation bien réfléchie & bien entendue des ouvrages des anciens, & non pas le mélange des costumes du jour, avec les idées des anciens […]
Conceptual field(s)
Quotation
[…] want het Antiek gaat in alle tyden door; en het Modern verandert t'elkens van Mode, geevende door haare eigene benaaming haare veranderlykheid genoeg te kennen […]
[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 281-282:] […] différence qu’il y a entre l’antique & le moderne […] L’antique est beau dans tous les tems, au lieu que le goût des modernes suit constamment, dans toutes les parties de l’art, les révolutions continuelles des modes & les caprices journaliers des prétendus connoisseurs de notre tems.